HET UITGESTELDE BOEK
Er loopt een man langs een boekwinkel. Een gevaarlijke plek, want lezen is zijn grote passie. Lezen over van alles en nog wat. Fictie en non-fictie.
Lezen, dat doet hij het állerliefst. Eindeloos, soms tot diep in de nacht. Wegdromen naar verre oorden, nagelbijtend bladzij voor bladzij omslaan om te weten waarom ‘de slechte’ zo wreed een einde maakte aan het leven van ‘een goede’. Lezen over dingen die ertoe doen in het leven. En af en toe gewoon een lekker snel weglezende strip of verzamelbundeltje met grappige columns.
Maar het kan niet meer.
De geldkraan is abrupt dichtgedraaid. De affaire rond de kinderopvangtoeslag heeft ook zijn gezin geraakt. Diep geraakt. Onder de gordel. Het gezinsschip is zinkende. Al pompend probeert het gezin het hoofd boven water te houden. Er gloort wat licht aan de verre horizon, maar of het licht op tijd helderheid en oplossingen brengt? De man zucht…
Hij kijkt in de etalage van de boekwinkel. Twijfelt of hij even naar binnen zal gaan. Gewoon, om even de geur van nieuwe boeken op te snuiven. Om even te genieten van een goede kop koffie en een gesprekje met de verkoopster, die hem als vaste klant zo goed kent. Doen? Of doorlopen? ‘Doen’, denkt de man en duwt de deur open. Cynisch grinnikt hij in zichzelf: ‘en leid mij niet in verzoeking’.
‘Kijk nou eens! Dát is een tijd geleden!’ verwelkomt de verkoopster hem. ‘We vroegen ons laatst al af hoe het met je zou gaan. Kopje koffie?’ De man knikt. ‘Doe maar, daar heb ik wel zin in.’ Hij loopt door de winkel terwijl de koffiemachine veelbelovend ratelt. ‘Hier, een kopje koffie van het huis,’ lacht de verkoopster. ‘Mét een koekje. Vertel eens, wat heb je de laatste tijd allemaal meegemaakt?’ vraagt ze in één adem door.
De man zucht. ‘Ach... waar moet ik beginnen? Laat ik het er maar bij houden dat mijn gezin en ik door lastige tijden gaan. Je hebt vast wel iets gelezen over dat kindertoeslagdrama. Daar zijn wij ook slachtoffer van geworden.’
De verkoopster knikt begripvol. ‘Denk je dat het ooit goed gaat komen?’ vraagt ze. Hij knikt terwijl hij een slok koffie neemt. ‘Hoop doet leven en er zijn gelukkig wat positieve signalen, maar het gaat allemaal zo traag en de druk neemt ondertussen wel toe.’ Hij vertelt hoe zijn vrouw en hij wekelijks bespreken hoe ze hun beschikbare huishoudbudget verstandig kunnen gebruiken. ‘Leuke dingen, zoals boeken kopen, zit er voorlopig gewoon niet in. Daar baal ik wel eens van,’ zegt de man eerlijk.
De verkoopster staat op en loopt naar een tafel waarop recent verschenen boeken liggen. Ze pakt een roodkleurig boek en loopt terug naar de koffietafel. ‘Hier, dit is een boek waar jij en je vrouw iets aan hebben,’ zegt ze. ‘Net verschenen.’ De man pakt het boek aan. ‘Al mijn schuld is weggedaan,’ leest hij. ‘Een eerlijk verhaal, met tips en adviezen over alles waar je rond schuld en armoede mee te maken krijgt,’ leest hij op de achterkant. Hij zucht en legt het boek op tafel. ‘Neem hem maar mee hoor,’ zegt de verkoopster. ‘er is al voor betaald.’
De man kijkt haar aan. ‘Betaald? Hoe dan?’ De verkoopster legt uit dat het een ‘uitgesteld boek’ is. ‘De auteur heeft een actie waarbij mensen die dat kunnen en willen twee of meer boeken betalen. Eén voor zichzelf en de andere exemplaren zijn voor mensen die door omstandigheden niet in staat zijn het boek te betalen maar het wél moeten lezen. Want het boek komt dicht bij jouw verhaal, het inspireert en geeft rake adviezen. Pak maar aan, dit boek is voor jou.’
De man drinkt zijn koffie op en bladert ondertussen door het boek. Wat hij in de gauwigheid ziet leest makkelijk weg. ‘Als we eerlijk zijn: maken we niet allemaal dingen mee in ons leven die je eigenlijk liever niet hebt? Je kunt ziek worden, je relatie kan stuk gaan of je kunt – om wat voor reden dan ook – te maken krijgen met schulden. Hoe erg dat je ook raakt, je bent niet de enige. Erover praten werkt het best. Andere mensen kunnen je wellicht helpen. Dat willen de meeste mensen trouwens ook best. Op z’n minst lucht het gewoon op als je je verhaal vertelt,’ leest hij.
Hij kijkt de verkoopster aan. Die lacht en zegt: ‘Ga maar gauw naar huis. Kruip in je leesstoel en geniet van het boek. Laat je vrouw het ook lezen. Er staan vast wel wat tips in waar jullie wat aan hebben.’
De man bedankt de verkoopster. ‘Je maakt mijn dag een stukje beter,’ zegt hij. ‘Ik niet alleen,’ lacht ze terug. ‘Iemand in dit land heeft dat ook al gedaan door dit boek voor zijn rekening te nemen.’